Αναμνήσεις (από φωτογραφίες) - 1962, όπως λέει και η σημείωση πίσω από τη φωτογραφία...
Η "Γεωργία" -κατά όνομα ταυτότητας, κατά δική της δήλωση και κατά κόσμο- δεν έκανε δικά της παιδιά, είχε όμως πολλά παιδιά/ανήψια, τα οποία λάτρευε, το καθένα με τον δικό της τρόπο.. αυτά της απέδωσαν το "Γιωργίτσα"... και έμεινε έτσι..για πάντα.. Tο όνομα που θεωρητικά θα της δίνανε σύμφωνα με τα έθιμα εκείνης της εποχής - και όχι μόνο εκείνης - θα ήταν ως πρωτότοκης θυγατέρας του Ιωάννη Κομνηνού και της Μαρίας (Μαρί) το γένος Συμεώνογλου, το όνομα της γιαγιάς της, Αιμιλίας Κομνηνού. Όμως η ίδια η γιαγιά την έταξε στον Άϊ Γιώργη Κορυδαλλό όπου και βαφτίστηκε, οπότε πήρε το όνομά της από τον Άγιο Καβαλάρη... Πιστεύω, χωρίς να έχω ακριβή στοιχεία ότι ήταν επίσης έθιμο της εποχής εκείνης - και όχι μόνο εκείνης - όταν για κάποιο λόγο ήθελαν να κατευθύνουν την ονοματοδοσία ενός παιδιού το τάζανε σε κάποιον άγιο... και ήταν αυτός ο μόνος τρόπος να κλείσουν στόματα και να αρθούν όποιες αντιρρήσεις ή διαφωνίες σχετικά με το όνομα ενός παιδιού. Στην περίπτωση της Γεωργίας, ίσως η γιαγιά της δεν ήθελε να πάρει το όνομά της γιατί δεν της άρεσε.. όπως κληρονομικά πάνε αυτά, δεν άρεσε ποτέ και στην ίδια τη Γεωργία το δικό της όνομα, για την ακρίβεια δεν της άρεσε αλλά κυρίως δεν είχε το όνομα της πολυαγαπημένης της γιαγιάς... Σε παρακάτω κλαδιά του "δέντρου" θα δούμε πολλές φορές την ίδια "ονοματοιστορία" να επαναλαμβάνεται στο σόι..
Πρώτη που την φώναξε Γιωργίτσα και την έκανε να δεχτεί γλυκά το απεχθές κατά τα άλλα για την ίδια όνομά της, ήταν η πρώτη ηλικιακά ανηψιά της:
η Μαρί (δεξιά 12 ετών)
μια από τις "3 αγάπες", τα κορίτσια της αδερφής της, Δανάης...
η Αιμιλία (αριστερά 10 ετών)
Βάσω 6 ετών (ή Μπέσυ κατά τη Γιωργίτσα, η οποία εκτός των άλλων ήταν και φανατική ονοματοδότρια η ίδια, όπου εκτός βάφτισης απέδιδε ονόματα/σημάδια διαχρονικά σίγουρα, σε κάποια από τα ανήψια/παιδιά της. Ίσως το "κόλλησε" μετά τη δική της αλλαγή από Γεωργία σε Γιωργίτσα, δηλαδή κάπου εκεί γύρω στα 1950-51 και αφού ποτέ δεν βρήκε το κουράγιο να αλλάξει το δικό της όνομα)
Στη φωτό με " τό Γιάννη μωρό" (ο μεγαλύτερος από τους δυο απόγονους Ιωάννηδες Κομνηνούς, που πήραν τον όνομα του πατέρα της, παιδιά των δυο αγοριών/αδερφών της, του Ναπολεώντα και του "Δημητράκη" ο επόμενος, ένα "μωρό της" ακόμα που θα μπει στην καρδιά της και θα την χαράξει βαθιά)
Η "Γεωργία" -κατά όνομα ταυτότητας, κατά δική της δήλωση και κατά κόσμο- δεν έκανε δικά της παιδιά, είχε όμως πολλά παιδιά/ανήψια, τα οποία λάτρευε, το καθένα με τον δικό της τρόπο.. αυτά της απέδωσαν το "Γιωργίτσα"... και έμεινε έτσι..για πάντα.. Tο όνομα που θεωρητικά θα της δίνανε σύμφωνα με τα έθιμα εκείνης της εποχής - και όχι μόνο εκείνης - θα ήταν ως πρωτότοκης θυγατέρας του Ιωάννη Κομνηνού και της Μαρίας (Μαρί) το γένος Συμεώνογλου, το όνομα της γιαγιάς της, Αιμιλίας Κομνηνού. Όμως η ίδια η γιαγιά την έταξε στον Άϊ Γιώργη Κορυδαλλό όπου και βαφτίστηκε, οπότε πήρε το όνομά της από τον Άγιο Καβαλάρη... Πιστεύω, χωρίς να έχω ακριβή στοιχεία ότι ήταν επίσης έθιμο της εποχής εκείνης - και όχι μόνο εκείνης - όταν για κάποιο λόγο ήθελαν να κατευθύνουν την ονοματοδοσία ενός παιδιού το τάζανε σε κάποιον άγιο... και ήταν αυτός ο μόνος τρόπος να κλείσουν στόματα και να αρθούν όποιες αντιρρήσεις ή διαφωνίες σχετικά με το όνομα ενός παιδιού. Στην περίπτωση της Γεωργίας, ίσως η γιαγιά της δεν ήθελε να πάρει το όνομά της γιατί δεν της άρεσε.. όπως κληρονομικά πάνε αυτά, δεν άρεσε ποτέ και στην ίδια τη Γεωργία το δικό της όνομα, για την ακρίβεια δεν της άρεσε αλλά κυρίως δεν είχε το όνομα της πολυαγαπημένης της γιαγιάς... Σε παρακάτω κλαδιά του "δέντρου" θα δούμε πολλές φορές την ίδια "ονοματοιστορία" να επαναλαμβάνεται στο σόι..
Πρώτη που την φώναξε Γιωργίτσα και την έκανε να δεχτεί γλυκά το απεχθές κατά τα άλλα για την ίδια όνομά της, ήταν η πρώτη ηλικιακά ανηψιά της:
η Μαρί (δεξιά 12 ετών)
μια από τις "3 αγάπες", τα κορίτσια της αδερφής της, Δανάης...
η Αιμιλία (αριστερά 10 ετών)
Βάσω 6 ετών (ή Μπέσυ κατά τη Γιωργίτσα, η οποία εκτός των άλλων ήταν και φανατική ονοματοδότρια η ίδια, όπου εκτός βάφτισης απέδιδε ονόματα/σημάδια διαχρονικά σίγουρα, σε κάποια από τα ανήψια/παιδιά της. Ίσως το "κόλλησε" μετά τη δική της αλλαγή από Γεωργία σε Γιωργίτσα, δηλαδή κάπου εκεί γύρω στα 1950-51 και αφού ποτέ δεν βρήκε το κουράγιο να αλλάξει το δικό της όνομα)
Στη φωτό με " τό Γιάννη μωρό" (ο μεγαλύτερος από τους δυο απόγονους Ιωάννηδες Κομνηνούς, που πήραν τον όνομα του πατέρα της, παιδιά των δυο αγοριών/αδερφών της, του Ναπολεώντα και του "Δημητράκη" ο επόμενος, ένα "μωρό της" ακόμα που θα μπει στην καρδιά της και θα την χαράξει βαθιά)
Η "θεία Γιωργίτσα", αν και ποτέ κανείς μας δεν την είπε ακριβώς έτσι και ήταν πάντα ή η "θεία" για κάποιους ή η "Γιωργίτσα" για άλλους και όχι φυσικά από αίσθημα σεβασμού στην μια περίπτωση ή έλλειψης αυτού στην άλλη, αλλά μάλλον από πλεόνασμα συναισθήματος και οικειότητας προς το πρόσωπο και το ταμπεραμέντο της και φυσικά γιατί ήταν αναλόγως πως μάθαμε να τη λέμε από τις μαμάδες μας, ήταν και η ίδια φανατική ονοματοδότρια και συγκεκριμένα παρατσουκλομανής ή για μεγαλύτερη ακρίβεια οπαδός της αλλαγής των εν βαφτίσει ονομάτων των παιδιών της οικογένειας... Προσπαθώ να θυμηθώ ποια ήταν η πρώτη της εγγεγραμμένη αλλαγή ονόματος. Όλοι ξέρουμε πόσο πολύ αλλάζει και ο χαρακτήρας του ανθρώπου και το πως τον "βλέπουν" οι άλλοι ανάλογα με το όνομα που κυκλοφορεί στην πιάτσα της ζωής. Ο πρώτος που έγινε λοιπόν από "Δημήτρης", "Δημητράκης" ήταν ο μικρότερος κατά 12 χρόνια και αγαπημένος της αδερφός... Όταν γεννήθηκε η Γεωργία ήταν 12 ετών και όπως ήταν σύνηθες και λογικό, με τη λογική εκείνης της εποχής, το μεγάλωσε στην αγκαλιά της και τον έβλεπε και τον ένιωθε σαν Δημητράκη - μικρό και αγαπημένο, "το μωρό" της όπως έλεγε μέχρι και τις τελευταίες ανάσες της. Άλλο που ο "Δημητράκης" έγινε αργότερα ένας θεόρατος γίγαντας αθλητής, για την Γεωργία ήταν πάντα - άκης. Μετά είπε κι άλλους μωρά της, απέκτησε πολλά μωρά που δε γέννησε η ίδια αλλά τα μεγάλωσε με πολλή αγάπη και τρυφερότητα... Κάτι που γενικά έλειπε από την υπόλοιπη οικογένεια της και ίσως και από την εποχή... Τρυφερότητα..
Θα επανέλθω στο θέμα ονόματα και στο θέμα τρυφερότητα, αλλά πρώτα θέλω να πω το άλλο που "ξέρω" ως χαρακτηριστικό της Γιωργίτσας. Αυτό κυρίως από αφηγήσεις δικές της και άλλων αλλά και από φωτογραφικό υλικό αρχείου της.
Η Γιωργίτσα της παρέας λοιπόν...
Πάντα με σημείωση στο πίσω μέρος της φωτογραφίας, να αποτυπώνει τον τόπο, το χρόνο και τα πρόσωπα, αν και λείπει η χρονολογία αυτή τη φορά, οι μάσκες στους τοίχους υποδηλώνουν ότι είναι Απόκριες και τα "πάρτι", οι γιορτές, οι χοροί και οι παρέες φίλων και συγγενών καλά κρατούν. Η Γιωργίτσα - όπως πάντα - στο (επί)κεντρο, οργανώτρια και εμπνεύστρια των εορταστικών μαζώξεων, άλλωστε. Αν κρίνω από τη μικρή Μαρί στη μέση, που είναι γύρω στα 5-6, βρισκόμαστε πιθανά στα 1955-56 (;).
Η χρυσή δεκαετία του αυθεντικού λαϊκού τραγουδιού, με την αρχόντισσά της Σωτηρία Μπέλλου να λάμπει..
Τα τραγούδια των Απόκρεων τη δεκαετία του '50 ήταν εμβατηριακά λόγω των βασιλικών παραστάσεων και βιωμάτων του κόσμου αλλά και όχι μόνο τέτοια... "εις τον αφρόν της θάλασσας η αγάπη μου κοιμάται"...
και η αστυφυλία καλά κρατεί, η Ελλάδα ζει το απόλυτο εσωτερικό μεταναστευτικό ρεύμα και ο αγροτικός πληθυσμός της επαρχίας συσσωρεύεται στα μεγάλα αστικά κέντρα, με αποτέλεσμα το 60% του πληθυσμού της χώρας την πρώτη δεκαετία του 21ου αι. να ζει σε αυτά. Ο Β' παγκόσμιος πόλεμος τελείωσε προ πολλού, η Ελλάδα όμως δεν σταμάτησε να πολεμά... ήθελε λίγο σκοτωμό ακόμα, οπότε στο τραπέζι της ελληνικής οικογένειας υπήρχε για χρόνια μια μεγάλη "μερίδα".. εμφυλίου ψωμιού. Είμαστε ούτως ή αλλιώς χρονικά και χωρικά στην "καρδιά" του ψυχρού πολέμου και ενώ οδηγούμαστε προς τη διάλυση της ΕΣΣΔ και εις άλλα με υγεία... στο ενδιάμεσο διάστημα η χώρα φοράει "καπέλο ψηλό" την εγκατάσταση της δικτατορίας του 1967... και συνεχίζουμε...
Η Γιωργίτσα μας εκείνη την εποχή είναι βυθισμένη στην κοσμική ζωή, στις εκδρομές, στα ραψίματα της τελευταίας μόδας... όλα με κέντρο την οικογένεια...εκεί ψάχνει την αποδοχή και την επιβεβαίωση, εκεί βρίσκει και τη ματαίωση...
17/3/1956
(χειρόγραφη σημείωση στο πίσω μέρος της φωτογραφίας)
Τα διαβάσματά της τη βοηθούν πάντα να ζει στο δικό της κόσμο, τον μαγικό, τον αριστοκρατικό, τον ιδεατό... κι ας ζει στον πιο γήινο που υπάρχει, πάντα φαντασιώνεται πως το πιρούνι της είναι από χρυσάφι κι ας μην έχει πάντα τρυπημένο το πιο καλό φαγητό επάνω του... Δεν της αρέσει τίποτα "ελληνικό", ούτε μουσική, ούτε κινηματογράφος, ψωνίζει υφάσματα από τον Πειραιά "στου Ιωσηφίδη" και ράβει μόνη της τα ρούχα της και τα ρούχα όλου του γυναικείου πληθυσμού της οικογένειας... κάτι που ξεκίνησε να κάνει από 13 χρονών κατ' εντολή του πατέρα της, κοπιάροντας φιγουρίνια σε περιοδικά μόδας της εποχής... κάποια σχέδια τα διατηρεί σαν στυλ για τα επόμενα πολλά χρόνια...
- "Κυρία Κομνηνού, είναι κρίμα να μην συνεχίσει η Γεωργία στο γυμνάσιο, είναι μελετηρή και έχει ένα πολύ καλό μυαλό... θα μπορούσε να γίνει δασκάλα..."
- "...δεν θέλει ο πατέρας της κυρία Φεσοπούλου μου, δε θέλει ο πατέρας της.."
η γιαγιά της, η Αιμιλία, πήγαινε στο σχολείο να μάθει τις επιδόσεις της μικρής Γεωργίας από τη διευθύντρια του ιδιωτικού σχολείου στον Κορυδαλλό όπου είχε γράψει και τα τέσσερα παιδιά του ο υιός της Ιωάννης Κομνηνός, ο οποίος παρόλα αυτά προόριζε μόνο τους "υιούς" του για περαιτέρω μόρφωση και όχι τα κορίτσια του. Αυτό δεν ενόχλησε ποτέ την μικρότερη κόρη του, Δανάη μα τη Γεωργία τη σημάδεψε...
- "ήμουν πολύ καλή μαθήτρια, άριστη, η γιαγιά μου η Αιμιλία ήταν μορφωμένος άνθρωπος, είχε τελειώσει το γυμνάσιο (!!!), τη λάτρρρρρευα τη γιαγιά μου, με έπαιρνε στην αγκαλιά της και μου διάβαζε πολύ και μου έμαθε κι εμένα να διαβάζω... μικράκι, τόση τοσηδούλα ήμουν όταν άρχισα να διαβάζω. Η γιαγιά μου πήγαινε στο σχολείο και η διευθύντρια, μια ευθυτενής και καλή, αν και αυστηρή, γυναίκα της έλεγε κάθε φορά":
-"Κυρία Κομνηνού, είναι κρίμα να μην συνεχίσει η Γεωργία στο γυμνάσιο, είναι μελετηρή και έχει ένα πολύ καλό μυαλό... θα μπορούσε να γίνει δασκάλα..."
"και η γιαγιά μου τι να πει"...
- "...δεν θέλει ο πατέρας της κυρία Φεσοπούλου μου, δε θέλει ο πατέρας της.."
με αυτό τον παλαιωμένο σαν καλό κρασί διάλογο στο στόμα έφυγε η Γιωργίτσα στα 92 της χρόνια, επαναλαμβάνοντάς τον κάθε 3 λεπτά ανάμεσα σε άλλες ενδιαφέρουσες ιστορίες, ζεστά λόγια αγάπης προς τον ακροατή της και νοσταλγίας προς τις μνήμες της...
Κάποιοι θα μαρτυρήσουν για πίκρες στα χείλια της για πράγματα, πρόσωπα και καταστάσεις αλλά εγώ ξέρω πως έσβηναν όταν της έδινες αγάπη και όταν την άφηνες να σου δώσει αυτή που είχε μέσα της, πληγωμένη και αυτή όπως τόσες και τόσες αγάπες στο σόι μου...
